سردردهای صاعقه ای یا سردرد های تاندرکلاپ (thunderclap headache)

به گزارش سلامت نیوز، دکتر مجید کیهانی فوق تخصص مغز و اعصاب در سایت خود نوشت: سردردهای تاندرکلاب یا همان سردردهای صاغقه ای نشانگر آسیب های بسیار جدی پاتولوژی (آسیب شناسی) مانند خونریزی بیرون و داخل مغز هستند و در واقع به عنوان بدترین نوع سردرد در طول دوره زندگی یک فرد شناخته می شوند که دردش می تواند در همه جای بدن مانند سر، گردن یا حتی کمر نیز احساس شود. سردرد های صاعقه ای یا به اختصار TCH یکی از بدترین نوع سردرد ها بشمار رفته و ناگهانی و شدید هستند.

تاندر کلاب ها معمولا بعد از حدود شصت ثانیه به حداکثر شدت خود رسیده و تا پنج دقیقه باقی می ماند و یک مورد از هر 100 مراجعه کلینیکی با عنوان سردرد را تشکیل می دهد. این نوع سردرد ازنوع ثانویه می باشد یعنی اینکه نشانه ای از یک بیماری می باشد. سردرد های صاعقه ای معمولا رایج نیستند و در کشور های پیشرفته کمتر از پنجاه مورد در هر صد هزار نفر بزرگسال گزارش شده است.

سردرد صاعقه ای چه علائمی دارد؟

از جمله علائم این نوع سردرد ها می توان به اختلالات در بینایی و تکلم، همراهی با تهوع و استفراغ، بی حسی، ناگهانی و شدید بودن اشاره کرد . همچنین این سردرد ها می توانند با تشنج، تب و تغییرات حالت روحی همراه باشند. معمولا درد طی 1 دقیقه به حداکثر خود می رسد . اگر با علائم سردرد صاعقه ای رو به رو شدید سریعا به پزشک مراجعه کنید.

علت های ایجاد سردرد رعد آسا یا thunderclap چیست؟

از جمله موارد اصلی ایجاد کننده TCH همانطور که گفته شد آسیب به بافت مغز بوده که عمدتا باعث خونریزی ساب آراکنوئید یا SAH ( subarachnoid hemorrhage ) از دیگر عوامل ایجاد کننده می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی اینتراکرانیال و ایجاد ترومبوز (لخته) در سینوس وریدی
• مننژیت و والتهاب در مغز
• آنوریسم یا گشادشدگی عروق مغزی
• حمله های ایسکمی (کم رسیدن خون)
• افزایش فشار خون درون سر (هایپرتانسیون ایدیوپاتیک)
• ضربات به جمجمه و سکته مغزی

چه عواملی باعث شروع سردرد تاندرکلاب یا TCH می شوند؟

موارد متعددی می توانند باعث شروع این سردرد شوند که می توان به مصرف بعضی دارو ها مثلا انواع غیرمجاز، در بعضی موارد فعالیت جنسی، قرار گرفتن بی مقدمه در معرض آب سرد یا گرم مثلا در ابتدای دوش گرفتن و فعالیت های فیزیکی بسیار شدید نیز می تواند باعث شروع این سردرد ها شود.

تفاوت های سردرد صاعقه ای و سردرد میگرنی

معمولا سردرد های میگرنی و thunderclap شبیه هم نیستند ولی اکثر کسانی که این نوع سردرد ها را تجربه می کنند قبلا دچار حملات میگرن شده اند. همچنین اصلی ترین تفاوت بین آن ها شدت بسیار زیاد thunderclap است.
در بعضی موارد سردرد تاندرکلاپ می تواند مانند یک حمله میگرنی حس شده و فقط پزشک متخصص به کمک آزمایشات می تواند نوع سردرد را مشخص کند.

تشخیص سردرد thunderclap

معمولا در اولین قدم برای تشخیص، CT scan از عروق مغزی انجام شده که پزشک متوجه میشود در رگ های درون و بیرون مغز چه عاملی است که اثر درد را القا می کند. همچنین پزشک می تواند از MRI ( magnetic resonance imaging ) برای مشاهده ساختار داخلی مغز استفاده کند، در مواردی از MRA (magnetic resonance angiography ) برای مشاهده جریان خون در رگ های مغز استفاده می شود.

با پانکسیون لومبار (lumbar puncture) یا spinal tap نمونه ای مایع مغزی نخاعی یا cerebrospinal fluid (به اختصار CSF) بیمار که اطراف مغز و نخاع در حال گردش بوده، گرفته شده و از نظر وجود خون تست می شود.

درمان سردرد رعدآسا

برای درمان این سردرد ها همانطور که گفته شد بدلیل ثانویه بودن باید مشکل ایجاد کننده آن برطرف شود و انتخاب روش درمان توسط پزشک ایجاد می شود. در صورتی که عامل پاتولوژیکی مهمی در آن دخیل نباشد پزشک می تواند با دارو های ضدالتهابی غیراستروئیدی یا NSAID تورم عروق را کاهش داده و باعث تسکین شرایط بیمار شود.

یکسری دارو ها فشار خون درون مغز بیمار را کاهش می دهند و پزشک در صورت نیاز می تواند از آن ها استفاده کند . اگر این سردرد به دلیل اسپاسم یا گرفتگی رگ های مغزی ایجاد شده باشد، نیمودیپین تجویز می شود تا با انسداد کانال کلسیم این اسپاسم را از بین برود .
در مواردی درمان تاندرکلاب نیازمند جراحی برای ترمیم رگ پاره شده یا باز کردن رگ دچار انسداد هستیم که با توجه به شرایط روش درمان انتخاب می شود.

ریسک فاکتورها یا عوامل متعدکننده ابتلا به سردرد صاعقه ای

قابل ذکر است این نوع سردرد در افراد با سابقه خانوادگی که اختلالاتی مانند تمایل به تشکیل لخته یا دیواره عروق ضعیفی دارند، محتمل تر است . همچنین فشار خون بالا در افراد ریسک ابتلا به تاندرکلاب را افزایش می دهد.

راههای پیشگیری از سردرد صاعقه ای

در واقع این سردرد ها ناگهانی هستند و چون به طور معمول در گذشته برای فرد اتفاق نیافتاده است پیشگیری از وقوع آن می باشد ولی با اصلاح فعالیت های روزانه می توان از ریسک ابتلا به آن کاستبه چند مورد از آن ها اشاره می کنیم:

• داشتن رژیم غذایی سالم
• فعالیت فیزیکی مناسب و منظم
• کنترل فشار خون و کلسترول
• ترک سیگار و دخانیات

موارد فوق از جمله عواملی است که باعث داشتن رگ هایی سالم و کنترل عوامل مستعد کننده این نوع سردرد هستند .

در صورتی که فردی دارای فشار خون بالاست برای پیشگیری از تاندرکلاب یا سردرد صاعقه ای با مشورت پزشک فشار خون خود را به حد نرمال برساند.